ਫਿਕਰ ........ ਮਿੰਨੀ ਕਹਾਣੀ / ਲਾਲ ਸਿੰਘ ਦਸੂਹਾ

ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਮੀਂਹ ਵਰਦਾ ਰਿਹਾ । ਸਾਰੀ ਰਾਤ ਵੀ । ਜਰਨੈਲੀ ਸੜਕ ‘ਤੇ ਪੈਂਦੀ ਬਜਰੀ ਦੀ ਮੋਟੀ ਤਹਿ ਦੇ ਨਾਲ ਨਾਲ ਤੁਰਦੇ ਲੇਬਰ ਦੇ ਤੰਬੂ , ਖੇਤਾਂ-ਖਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਰੇ ਪਾਣੀ ਅੰਦਰ ਡੁਬਣੋ ਡਰਦੇ , ਬਣਦੀ ਪੱਕੀ ਵਲ ਨੂੰ ਸਰਕ ਆਏ – ਅਗਲਾ ਦਿਨ ਚੜ੍ਹਦਿਆਂ ਸਾਰ ਹੀ ਠੇਕੇਦਾਰ ਦੀਆਂ ਗੰਦੀਆਂ ਜਾਲ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਲਿਬੜੇ ਤੰਬੂ ਤਾਂ ਖਤਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਢਲਾਨਾਂ ਵਲ ਤਿਲਕ ਗਏ ,ਉਨ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰ ਠੁਰ ਠੁਰ ਕਰਦੇ ਭਿੱਜੇ ਚੁਲ੍ਹੇ ‘ਦਿਹਾੜੀਦਾਰਾਂ ’ ਲਈ ਬੁਰਕੀ ਰੋਟੀ ਵੀ ਨਾ ਪਕਾ ਸਕੇ ।

ਦੂਰ ਹਟਵੇਂ ਛੱਪੜ ‘ਚ ਪਾਣੀ ਢੋਂਦੀ ਟੈਂਕੀ ਦੀ ਲੇਬਰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਠੇਕੇਦਾਰ ਨੇ ਵਰ੍ਹਦੀ ਮੀਂਹ ਵਿਚ ਪਰਲੂ ਚਲਾਉਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦੇ ਕੇ , ਭੁੱਖੇ-ਭਾਣੇ ਮਰਦਾਂ-ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਨੂੰ ਟੋਕਰੀਆਂ ਹੇਠ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ । ਰਾਧੀ ਦੀ ਪੰਜ ਕੁ ਸਾਲ ਦੀ ਪਿੰਨੋ ਨੇ ਮਾਂ ਦੀ ਪਾਟੀ ਸਾੜੀ ‘ਚੋਂ ਟੋਟੋ ਵਿਚ ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ

ਬਿਜੜਿਆਂ ਦੇ ਆਲ੍ਹਣੇ.......... ਕਹਾਣੀ / ਰਵੀ ਸਚਦੇਵਾ

ਅੰਤਾਂ ਦੀ ਗਰਮੀ ਸੀ। ਧੁੱਪ ਨਾਲ ਤਪਦੀਆਂ ਸ਼ਾਂਤ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ, ਸੱਪ ਵਾਂਗ ਛੂਕ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਕਦੇ-ਕਦੇ ਆਉਂਦਾ ਤੱਤੀ ਹਵਾ ਦਾ ਬੁੱਲਾ ਪੂਰੇ ਜਿਸਮ ਨੂੰ ਵਲੂੰਧੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੰਦਾ ਸੀ। ਇੱਕ ਅਜੀਬ ਜਿਹੀ ਚੁੱਪੀ ਸੀ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਾਲਾ ਤਖਤਪੋਸ਼ ਵੀ ਅੱਜ ਖਾਲੀ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਦੀ ਸੱਥ ਵਿੱਚ ਪੱਸਰਿਆ ਸੰਨਾਟਾ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆਂ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇੱਕ ਦੋ ਘਰਾਂ 'ਚ ਪੈਂਦਾ ਵੈਣ ਪਿੰਡ ਦੀ ਚੁੱਪੀ ਨੂੰ ਤੋੜਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਸਕੂਲਾਂ ਵਿੱਚ ਛੁੱਟੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਗਈ । ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰੌਲਾ ਪੈ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਛੂਤ ਦਾ ਕਹਿਰ ਹੈ, ਜੋ ਭੂਰੇ ਕਣਕਵੰਨੇ ਰੰਗ ਦੇ ਫਕੋਸਾਇਨੀ ਜਾਤੀ ਦੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪੰਛੀ ਬਿਜੜਿਆਂ ਦੇ ਮਰਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਕਿਉਂ... ?  ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਬਿਜੜੇ ਅਚਾਨਕ ਮਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਤਬਕੇ ਦੇ ਕੁਝ ਸਿਆਣੇ ਲੋਕ, ਪਿੰਡ ਦੀ ਫ਼ਿਰਨੀ  ‘ਤੇ ਸ਼ਹਿਰ ਜਾਂਦੀ ਸੜਕ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ, ਬਾਹਰ-ਬਾਹਰ ਲੱਗੇ ਕਾਰਖਾਨੇ ਦੀ ਚਿਮਨੀ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਧੂੰਏ ਨੂੰ ਇਸਦਾ ਕਾਰਨ ਮੰਨ ਰਹੇ ਸਨ। 'ਤੇ ਕੁਝ ਕਾਰਖਾਨੇ ਕਾਰਨ ਛੱਪੜ, ਨਦੀ ਦੇ ਲਗਾਤਾਰ ਦੂਸ਼ਿਤ ਹੁੰਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਮੰਨ ਰਹੇ ਸਨ। ਪਰ…ਇੱਕ ਡਰ ਕਾਰਨ ਚੁੱਪ ਸਨ। ਕਿਉਂਕਿ ਕਾਰਖਾਨਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਹੁਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਾਲ-ਫੁਲਕਾ ਤੋਰਕੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੇਟ ਭਰਦਾ ਸੀ। ਚਿਮਨੀ 'ਚੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਇਹ ਧੂੰਆਂ ਪਾਪੀ ਪੇਟ ਦੀ ਹਸਤ ਰੇਖਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਬੁਝਣ ਨਾਲ ਬਹੁਤੇ ਘਰਾਂ ਦੇ ਚੁੱਲੇ ਠੰਢੇ ਪੈ ਜਾਣੇ ਸਨ।